مراقبت های قبل از بارداری

بر اساس آمار مرکز کنترل بیماری ها، از بین کلیه مادران در حدود ۳۳ درصد حداقل یک عامل خطر در دوران قبل از بارداری خود داشته اند. این عوامل عموما قبل از بارداری ناشناخته بوده اند. و پس از بارداری شاهد نتایج نامطلوب این عوامل در بارداری و پس از آن بوده اند. نتایج نامطلوب بارداری، به یکی از نگرانی ها در کل دنیا تبدیل شده است. از این رو مراقبت های قبل از بارداری به موضوعی پر اهمیت در کل دنیا از جمله ایران تبدیل شده است و در این مقاله میخواهیم به این مساله بپردازیم.

کلمات کلیدی( بارداری | قبل از بارداری | مراقبت های قبل از بارداری |بارداری سالم )
زمان مطالعه تخمینی : ۸ دقیقه

در این مقاله مطالب زیر را خواهیم خواند:

• منظور از مراقب های قبل از بارداری چیست؟
• هدف از مراقبت های قبل از بارداری
• مراقبت های قبل از بارداری شامل چه بخش هایی میشود؟
• توصیه پزشکان و مشاوران در مراقبت های قبل از بارداری

 

منظور از مراقب های قبل از بارداری چیست؟

انجام تحقیقات نشان داده است که بخشی از دلایل مرگ و میر مادران و نوزادان به زمان قبل از بارداری بر میگردد. داشتن برنامه ریزی برای بارداری، یکی از بهترین راه حل ها برای رفع مشکلات حاملگی و تولد کودکی سالم است. اما در صورتی که بخواهیم مراقبت های قبل از بارداری را معنی کنیم باید بگوییم که :

خدمات مراقبتی که به ارزیابی خطرات موجود برای باردار شدن میپردازد را مراقبت های قبل از بارداری گویند. مراقبت های قبل از بارداری به منظور :

• ارائه آموزش ها
• انجام اقدامات تشخیصی
• انجام اقدامات درمانی
• مداخلات دارویی

است تا بتواند در زمینه سلامت مادر و فرزند تلاش کند.

هدف از مراقبت های قبل از بارداری چیست؟

هدف این مراقبت ها:

• امکان سنجی داشتن بارداری سالم
• ایجاد یک بارداری بدون خطر
• حفظ و تامین سلامت مادر و جنین
• کاهش مرگ و میر مادران و جنین
• کاهش بیماری های پس از زایمان در مادران
• کاهش تولد فرزندان با بیماری های خاص
• و…

میباشد. لذا تمام زوج ها نیازمند آن هستند که پیش از بارداری برنامه ریزی داشته باشند. زوجین باید از خدمات مراقبتی برای تشخیص سریعتر عوامل ایجاد کننده خطر برای بارداری استفاده نمایند. به عبارتی بسیاری زوجین قادر هستند بسیاری از عوامل مشکل زا را با انجام یک سری مراقب های بهداشتی، کاهش دهند. زوجین باید با مراجعه و یا تماس با مشاوران از روند انجام مراقبت های دوران بارداری آگاهی کامل بیابند.

بسیاری از مادرها با مشکل بارداری پرخطر مواجه هستند. بارداری پرخطر، حاملگی است که خطرنات ناشی از آن بر سلامت مادر و جنین تاثیر گذار باشد. این خطرها ممکن است از طریق عواملی به وجود بیایند که از قبل وجود داشته و در بارداری شاهد پیشرفت آن هستیم و یا در حین حاملگی به صورت مستقیم به وجود آمده باشند.

نکته مهم آن است که بخشی از این عوامل از طریق آموزش و مراقبت قابل حذف هستند، نظیر:

• حاملگی در سن مناسب
• حاملگی با فاصله گذاری کمتر از سه سال
• حاملگی چهارم به بعد
• و …

برای دیگر عوامل اگرچه برخی قابل پیشگیری و حذف نمی باشند اما میتوان با مراقبت های قبل از بارداری عوارض ناشی از آن ها را به حداقل رساند. (مانند ابتلا به بیماری های مختلف)

مراقبت های قبل از بارداری شامل چه بخش هایی میشود؟

این مراقبت ها طیف گسترده ای از اعمال را شامل میشوند. از میان این عوامل مهمترین آنها به اختصار در زیر اشاره شده اند:

• اقدامات تشخیصی ( اعمالی که به منظور تشخیص مشکلات قبل از بارداری و نتیجه آن ها در روند بارداری و پس از آن انجام میشود.)
• اقدامات کنترلی ( پس از تشخیص مشکلات، برنامه ریزی منظمی جهت کنترل سلامت انجام میشود. از جمله آن میتوان به مراجعه مستمر به پزشک زنان اشاره نمود. )
• پیشگیری از بیماری های مزمن و جنسی در زنان
• جلوگیری از چاقی بعد از بارداری ( تاثیر این مهم در روحیه زنان در دوران بارداری و پس از زایمان بسیار زیاد بوده است. آمار نشان دهنده افسردگی بسیاری از زنان به دلیل تغییرات ظاهری بعد از بارداری است.)
• تجویز داروهایی که به سلامت مادر و جنین در حین بارداری کمک میکند.
• و …

در مشاوره مراقبت های قبل از بارداری، مشاوران سعی دارند تا با انجام مشاوره و آموزش صحیح قبل از بارداری از مشکلات طی بارداری و بعد از آن را به حداقل برسانند. اما انچه نگران کننده است مراجعه نکردن زوجین جهت دریافت این خدمات و بهره مندی از آنها است. حال آنکه آمار نشان میدهد که مراقبت های قبل از بارداری توانسته است ۳۳ درصد مرگ و میر مادران را در کشور کاهش دهد. کاهش ۳۳ درصدی مرگ و میر میتواند دلیل محکمی بر ضرورت مراجعه برای دریافت مراقبت های قبل از بارداری در زوجین باشد.

توصیه پزشکان و مشاوران در مراقبت های قبل از بارداری

جمع اوری سابقه پزشکی، برای بارداری سالم

پزشک شما سابقه پزشکی شخص و خانوادگی شما و همچنین هرگونه داروی مصرفی را بررسی میکند. در صورتی که این داروها امکان خطر در دوران بارداری را افزایش دهند. در صورت نیاز این داروها توسط پزشک متخصص جایگزین و یا حذف میشوند.

همچنین پزشک شما احتمالا در مورد رژیم غذایی، وزن، ورزش و عادت های ناسالم مانند:

• سیگار کشیدن
• نوشیدن مشروبات الکی
• مصرف مواد مخدر
• و …

که ممکن است فرد داشته باشد، صحبت میکند. علاوه بر این پزشک متخصص شرایط خاص مانند داشتن آسم، دیابت، فشار خون بالا و … را قبل از بارداری بررسی میکند.

غربالگری ژنتیکی

برخی از بیماری ها به صورت ژنتیکی به فرزند منتقل میشود. به این منظور زوجین نیازمند انجام تست هایی هستند (معمولا این تست ها در ایران قبل از ازدواج انجام میشود). در صورتی که هر دو نفر، حامل بیماری باشند احتمال انتقال بیماری به فرزند حدود ۲۵% میباشد که احتمال زیادی است. مشاوران ژنتیک در این زمینه قادر به تضیحات بیشتری در مورد وضعیت و کمک به انتخاب گزینه های باروری خواهند بود.

مصرف مکمل فولیک اسید

با در نظر گرفتن ۴۰۰ میکروگرم (میلیگرم) اسید فولیک در روز حداقل یک ماه قبل از تولد و در طول سه ماهه اول، می توانید شانس خود را برای داشتن یک نوزاد سالم تر افزایش دهید.

خودداری از مصرف مواد مخدر، سیگار و نوشیدنی های الکلی

در صورتی که مصرف کننده هر یک از موارد بالا هستید، باید آن را متوقف کنید. مطالعات نشان میدهد که مصرف سیگار و مواد مخدر منجر به سقط جنین، زایمان زودرس و نوزادان کم وزن میشود. به یاد داشته باشید که بعضی از داروها میتوانند در سیستم بدن شما باقی بمانند.

یخچال خود را از خوراکی های سالم پر کنید

شما هنوز برای دو نفر غذا نمیخورید اما باید پیش از بارداری مصرف غذاهای مغزی را شروع کنید. این کار کمک میکند تا بدن شما مواد مغذی مورد نیاز خود برای بارداری را ذخیره کند.

مصرف کافئین خود را بررسی کنید

کارشناسان بر این باورند که زنان باردار و افرادی که سعی در بارداری دارند باید مقدار کافئین موجود در رژیم غذایی خود را کاهش دهند. کافئین بیش از حد ممکن است موجب سقط جنین شود.ورزش کنید

برنامه ورزشی مناسبی را شروع کنید. یک برنامه ورزشی سبک شامل ۳۰ دقیقه یا بیشتر تمرین متوسط میتواند خطر افسردگی در حین بارداری و پس از آن را در زنان کاهش دهد.

زوجین میتوانند برای دریافت مشاوره پزشکی و تخصصی در زمینه مراقبت های قبل از بارداری با مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی تماس حاصل فرمایند. از مزایای مرکز مشاوره روانشناسی تلفنی میتوان به در دسترس بودن آن در زمان دلخواه بدون وقت و رزرو قبلی اشاره نمود. این خدمات با علم بر راحتی مادران کشور که درگیر مراقبت های قبل از باردای و در حین دوران بارداری هستند ایجاد شده است. تا بتوانند در هر لحظه که نیاز به دریافت مشاوره و آرامش از متخصص دارند، مشاوران در دسترس آنها باشند.

شما می توانید جهت دریافت مشاوره روانشناسی و خانواده با برترین متخصصان کشور

از طریق تلفن ثابت و بدون گرفتن کد یا صفر با شماره

از ساعت ۰۸ صبح الی ۱۲ شب در تمامی ایام هفته و حتی روز های تعطیل تماس حاصل فرمایید.