فیلم درمانی به چه معناست؟

به تازگی شاخه جدیدی از سایکو دراما، نمایش درمانی و درام درمانی شکل گرفته است که محققان آن را فیلم درمانی می نامند. در گذشته، تئاتر فقط برای نمایش و بازی کردن نبوده است؛ بلکه در واقع بستری برای اجرای گفت و شنود در مورد بحث های داغ روزمره بالاخص مسائل  و مباحث سیاسی – اجتماعی بوده که میان چند شصیت که ویژگی های متضادی داشتند اجرا می شده است.

زمان مطالعه: ۶ دقیقه

 

مدتی پیش در دانشگاه شهید بهشتی، نشستی به منظور آگاهی بخشی در مورد بیماری اوتیسم برگزار شده بود. در دانشگاه فیلمی فیلمی پخش می شد که محتوای آن در مورد پدری بود که پسر بچه اش مبتلای به اوتیسم بود و شرایط زندگی پسر بچه در زمان حیات پدر و بعد از مرگش نمایش داده شد. اکثر حضار و افرادی که در سالن آمفی تئاتر در حال تماشای فیلم بودند در ابتدا با پدر پسر بچه همزات پنداری می کردند. اما آخر فیلم، کاملا امیدوارکننده و آرامش بخش بود چرا که پسر بچه مبتلای به اوتیسم متوجه مرگ پدرش نشده بود ولی آموزش های پدر را به خوبی یاد گرفته بود و می توانست به طور مستقل به زندگی اش ادامه دهد. این نشست و جلسات اینچنینی نوعی فیلم درمانی محسوب می شود.

در فیلم درمانی یا فیلم تراپی، فرد بیمار می تواند با بازیگر همزات پنداری کند و نسبت به رفتارهای نادرست بازیگر احساس منفی داشته باشد. در فیلم درمانی فرد در دنیای فیلم غوطه ور می شود.

فیلم درمانی روش نوین و در دنیای روان پزشکی است که به نظر می رسد پیشینه ای ندارد. اما دکتر هادی کریمی که در عرصه های پزشکی و سینما فعالیت دارد معتقد است فیلم درمانی ریشه دارتر از آن است که گمان می کردیم. مصاحبه ای با دکتر کریمی در همین زمینه صورت گرفته که حاوی نکات بسیار جالبی است. در ادامه بخش هایی از این مصاحبه را ارائه می کنیم.

آیا در دنیای مدرن، فیلم درمانی یا فیلم تراپی به عنوان روشی درمانی پذیرفته شده است؟

در واقع فیلم درمانی یا فیلم تراپی شاخه ای جدید از سایکو دراما، نمایش درمانی و درام درمانی است که ریشه های آن به یونانیان باستان نسبت داده شده است. در گذشته، تئاتر فقط برای نمایش و بازی کردن نبوده است؛ بلکه در واقع بستری برای اجرای گفت و شنود در مورد بحث های داغ روزمره بالاخص مسائل و مشکلات سیاسی – اجتماعی بوده که میان چند شخصیت که ویژگی های متضادی داشتند اجرا می شده است.

مقالات پیشنهادی مجیب

در چنین شرایطی افرادی که تمایلی نداشتند که در دانشکده ها و آموزشگاه های رسمی با اساتید بزرگ کار کنند و از نزدیک با آن ها در ارتباط باشند به تئاتر می آمدند و با دیدن نمایش تمام درس ها را که به صورت دیالوگ گفته می شد، یاد می گرفتند و از نتیجه گیری هایی که در قالب مونولوگ از زبان قهرمان داستان بیان می شد استفاده می کردند.

در تئاتر درمانی فردی که قرار است بیماری اش را کنترل کند، با گروهی از افراد دیگر که بیماری مشابهی دارند به طور همزمان نمایشی را در حضور یک ناظر(مانند روانشناس یا روان پزشک) اجرا می کنند و سپس مباحثه هایی صورت می گیرد که طی آن مباحثات افراد بیمار هیجاناتشان را تخلیه می کنند.

پس از تماشای تئاتر، غالبا سوالات فرد بیمار حل می شود و شخص به آرامش روحی – روانی و ثبات ذهنی می رسد. در نمایش های متاخر گاهی فردی از بین جمعیت تماشاگران که البته در واقع بازیگر بود روی سِن می آمد و با قهرمان داستان بحث و مجادله می کرد. البته تماشاگران از ساختگی بودن این قضیه خبر نداشتند و همین بی خبر، نمایش را برایشان جذاب تر و دلنشین تر می کرد، به طوری که آن ها حس می کردند می توانند در تئاتر وارد شده و در نمایش مداخله کنند.

مدتی بعد متخصصان روان پزشکی و سینماگران پیشنهاد کردند که فاصله سِن و تماشاگران به حداقل ممکن برسد و فاصله میان بازیگر و تماشاگر وجود نداشته باشد. در این کار به این دلیل صورت می گرفت که بازیگر بتواند با تماشاگر نیز وارد مباحثه و مجادله شود.

مدتی بعد ژاکوب لویی مورنو، پزشکی که در عصر فروید می زیست نظرات متفاوت و جالبی ارائه کرد. او که عملکرد واقعی انسان ها را روی سِن بررسی می کرد ادعا کرد هنگامی که بازیگر روی سِن فی البداهه اجرا می کند، تصورات و فانتزیی های سمت راست مغزش با واقعیات های نمیکره چپش با هم تلفیق و باعث تخلیه احساسات و هیجانات فرد می شود. عقیده ژاکوب لویی مورنو زمینه را برای گروه درمانی و نمایش درمانی های امروزه فراهم کرد.

فرایند تئاتر درمانی چگونه فرایندی است؟

در تئاتر تراپی یا تئاتر درمانی شخصی که قرار است مداوا شود، به طور همزمان با افرادی که بیماری مشابهی دارند نمایشی را در حضور ناظری بیرونی (روانشناس یا روان پزشک) اجرا می کند و به واسطه بحث و جدل هایی که صورت می گیرد هیجانات و احساساتش تخلیه می شود.

فرایند فیلم درمانی چگونه فرایندی است؟

در حقیقت فیلم درمانی همان سایکو دراما است با این تفاوت که در فیلم درمانی دیگر سن یا صحنه نمایش وجود ندارد و فرد بیمار نمی تواند از طریق حضور یافتن روی صحنه نمایش مشغولیت های ذهنی و هیجاناتش را تقلیل دهد.

در فیلم درمانی یا فیلم تراپی، فرد بیمار می تواند با بازیگر همزات پنداری کند و نسبت به رفتارهای نادرست بازیگر احساس منفی داشته باشد. در فیلم درمانی فرد در دنیای فیلم غوطه ور می شود.

آیا برای فیلم درمانی باید فیلمی با ویژگی های خاص ساخته شود یا هر فیلمی می تواند برای این نوع درمان استفاده شود؟

اکثر فیلم هایی که با هدف درمان تولید می شوند ماهیتی انگیزشی دارند و سعی می شود از طریق تقویت انگیزه افراد، بیماری شان کنترل شود. حتی می گویند برخی مواقع، مربیان تیم های ملی از فیلم های انگیزشی به منظور تقویت انگیزه و جنگندگی بازیکنان تیمشان استفاده می کنند.

تماشای فیلم های انگیزشی چگونه موجب ایجاد و تقویت انگیزه می شود؟

در حقیقت دیدن این گونه فیلم ها سبب ترشح هورمون هایی می شود که به موجب آن تمرکز فرد افزایش یافته و خشم و عصبانیتش کاهش می یابد. همچنین تماشای این نوع فیلم ها باعث می شود هیجان فرد افزایش یابد و بیمار تسلط بیشتری بر خشم خود داشته باشد.

سایت زندگی ما با کادری متعهد، متخصص و مجرب در زمینه های مختلف آماده خدمت رسانی به شما بزرگواران می باشد. مزیت های این مرکز شامل، مشاوره تخصصی روانشناسی، مشاوره توسط برترین روانشناسان کشور، امکان تماس در تمام طول روز بدون رزرو و وقت قبلی، مشاوره آنلاین و در لحظه، مشاوره با خانم یا آقا به انتخاب شما، مشاوره بر اساس تعرفه سال گذشته نظام روانشناسی و مشاوره کشور، بدون نیاز به مراجعه حضوری و ترافیک و مشکلات حمل و نقل می شود. همین مزیت های سایت زندگی ما است که در کنار کادر متخصص آن، این مرکز را از سایر مراکز متمایز می کند.

شما می توانید جهت دریافت مشاوره روانشناسی با برترین متخصصان کشور از ساعت ۸ صبح الی ۱۲ شب در تمامی ایام هفته و حتی روز های تعطیل با شماره zendeghima.ir تماس حاصل فرمایید.